ـــــــــکُمِـشـــــــــــــــــــــــــــ

گویش خونساری یکی از عناصر موثر تو شکل‌گیری شخصیت من بوده. من تو این فضا و با این گویش رشد کردم. تک‌تک آواها و نواهای اون روی روان من حک شده. من عمیقا این گویش رو دوست دارم و از شنیدنش لذت می‌برم. تا ببینم دو نفر دارند خونساری حرف می‌زنند وایمیستم به تماشا(یا گواشا!؟). خصوصا اگر مسن باشند و لهجه غلیظی هم داشته باشند. من اون‌قدر این گویش رو دوست دارم که گاهی اون کلیپ گاوها و تمساح رو می‌بینم و کلی می‌خندم... چو هشکو:))
...
اما و دو صد اما دوست داشتن من نمی‌تونه مانعی برای افول این گویش بشه و این گویش در آینده‌ای نه چندان دور محکوم به نابودیه به یک دلیل ساده:حدف شدن از زندگی روزمره. 
اون‌طور که من دیدم الآن دیگه اکثر بچه‌های زیر سی سال کاملا فارسی حرف می‌زنند و قاعدتا مخاطبانشون -ولو از سنین بالاتر باشند- مجبورند با اون‌ها فارسی حرف بزنند. به اینا اضافه کنید بزرگترهایی که به هر دلیل فارسی حرف می‌زنند. یعنی با یه حساب سرانگشتی بیش از نصف مکالمات خونساری‌های مقیم خونسار به فارسیه. خونساری‌های غیرمقیم هم که دیگه نگو...
زبان و گویش فقط و فقط می‌تونه تو فرهنگ عمومی و روی زبان و تو ذهن و قلب مردم زندگی کنه و به حیاتش ادامه بده. وقتی مردم ازش استفاده نکنند محکوم به نابودیه و با هیچ جشنواره و سمینار و بزرگداشتی هم زنده نمی‌شه...
از این‌ها که بگذریم به نظر من امروز تغییر زبان مادری خونساری‌ها و پذیرفتن زبان رسمی یه نیازه. زبان هر چه شمول بیشتری داشته باشه برتری بیشتری برای استفاده داره و امکانات بیشتری در اختیار استفاده کنندگانش قرار میده.یه نظریه می‌گه کسانی که زبان مادریشون با زبان رسمی تفاوت داره مجبورند برای درک بهتر سخن، ابتدا اون رو تو ذهنشون به زبان مادری ترجمه و بعد درکش کنند و این موضوع می‌تونه وقفه‌ای در تفکر و ارتباطشون ایجاد کنه. البته نظریه‌ای هم وجود داره که معتقده انسان می‌تونه دو زبانه یا سه زبانه فکر کنه ولی خب بنده هنوز تاییدش نکردم! به نظر من تلاش برای حفظ گویشی با جمعیت کمتر از بیست هزار نفر تو کشوری که هفتاد میلیون جمعیت داره و زبان رسمیش چیز دیگریه منطقی به نظر نمی‌رسه.

میمونه یه چیز که فکر نمی‌کنم توش اختلاف نظری باشه، اونم حفظ موزه‌ای این گویشه. یعنی کاری کنیم این گویش به عنوان میراث معنوی خونسار حفظ و ثبت بشه. و چه خوبه برای این منظور، مستندسازی انجام بشه. به این معنا که به صورت نوشته و یا مدیا این گویش رو ثبت کنیم و به آیندگان برسونیم. امیدوارم برگزارکنندگان همایش زبان مادری به این کار هم بپردازند.